Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012

Τα νεκρά ψάρια του ποταμού Καλέντζη

Ο ποταμός Καλέντζης στο ύψος της γέφυρας του Μακρυχωρίου αποκαλύπτει κατά έναν φρικτό τρόπο ένα μικρό μέρος του μεγάλου του μυστικού. Εκατοντάδες νεκρά ψάρια κείτονται στοιβαγμένα προς τις όχθες του. Το αποτρόπαιο θέαμα συνοδεύεται από μια ανυπόφορη δυσοσμία.

Εάν επιχειρήσουμε μια βιβλιογραφική άρα και θεωρητική καταγραφή των πιθανών αιτίων που οδηγούνε σε παρόμοιες περιπτώσεις θα διαπιστώσουμε κατά σειρά τα εξής: χημικά βιομηχανικά απόβλητα, αστικά λύματα, φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Εφόσον οι πηγές ρύπανσης δε μπορεί να είναι άπειρες, θεωρούμε ότι η μελέτη του προβλήματος από τους αρμόδιους φορείς θα μπορούσε να οδηγήσει σχετικά γρήγορα στην πηγή του προβλήματος.

To κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Καρδίτσας επισκέφθηκε το σημείο του ποταμού Καλέντζη όπου αναφέρθηκε η παρουσία νεκρών ψαριών και έλαβε δείγματα ψαριών και νερού. Από τα αποτελέσματα των εξετάσεων φαίνεται ότι «δεν πρόκειται για δηλητηρίαση των ψαριών καθόσον οι τοξικολογικές εξετάσεις ήταν αρνητικές αλλά για θανάτους που οφείλονται σε συνθήκες ασφυξίας που δημιουργούνται περιστασιακά στον ποταμό και οφείλονται στις ραγδαίες βροχοπτώσεις των ημερών, που είχαν σαν συνέπεια να προκληθεί αφενός αναμόχλευση του ιζήματος στην κοίτη του ποταμού, καθώς και απότομη επαναιώρηση και απελευθέρωση όλων των υλών που είχαν συσσωρευτεί ανάντη των μονίμων και ημιμονίμων φραγμάτων κατά τη διάρκεια της αρδευτικής περιόδου, έκπλυση των παρόχθιων εδαφών και είσοδος υλικών στο ποτάμι».

Χωρίς να προσπαθήσω να αμφισβητήσω ευθέως τις διαπιστώσεις του κλιμακίου θα ήθελα να προσθέσω ότι με γυμνό μάτι παρατήρησα φαινόμενα ευτροφισμού καθώς και μεγάλες ποσότητες ελαιώδους υγρού. Υπάρχουν επίσης πεταμένα μπουκάλια και αρκετά μικρά σκουπίδια. Τα ψάρια είναι πράγματι πιθανό να πέθαναν από έλλειψη οξυγόνου και όχι εξαιτίας τοξικών ουσιών. Η λάσπη όμως αυτή καθεαυτή δεν είναι ικανή από μόνη της να προκαλέσει μια τέτοιας έκταση ζημιά στη ζωή του ποταμού. Θεωρώντας λοιπόν ότι η αναφορά στην αναμόχλευση του ιζήματος σχετίζεται με την έλλειψη οξυγόνου θα πρέπει να προσθέσω ότι η ανάπτυξη ευτροφισμού οφείλεται συνήθως σε αζωτούχα και νιτρικά, προϊόντα κυρίως των λιπασμάτων. Και πάλι όμως το ελαιώδες υγρό δε μπορεί να ερμηνευθεί χωρίς τη μεσολάβηση του ανθρώπινου παράγοντα.

Θεωρώ ότι η διάγνωση του κλιμακίου είναι περισσότερο καθησυχαστική από όσο θα έπρεπε. Το κλιμάκιο αυτό σε συνεργασία με το δήμο και την αστυνομία θα έπρεπε να μελετήσει τις κατά μήκος δραστηριότητες του ποταμού ώστε να αποκλείσει τη περίπτωση μόλυνσης. Ο Δήμος Καρδίτσας οφείλει να επιμείνει προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν αυτή το φορά δε μάθουμε την αιτία της ρύπανσης, εφόσον βέβαια υπάρχει, η κατάσταση θα παγιωθεί και η μόλυνση θα εντείνεται συνεχώς έως ότου η ζωή του Καλέντζη απολέσει κάθε ίχνος της.

Σκουπιδότοπος

Μια βόλτα κοντά στη γέφυρα αρκεί για να μας οδηγήσει σε μια ακόμη δυσάρεστη έκπληξη. Στις όχθες του ποταμού ο όγκος των σκουπιδιών είναι τέτοιος που εάν αφεθεί ως έχει για λίγους μήνες θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας αυτοσχέδιας χωματερής. Ο Δήμος πρέπει να επιμείνει όχι μόνο για την καθαριότητα της περιοχής και για τη σηματοδότηση με τα σχετικά απαγορευτικά για τη ρίψη σκουπιδιών αλλά και με την επιβολή των προβλεπόμενων προστίμων σε περίπτωση που έρθει αντιμέτωπος με όσους συνδημότες εναποθέτουν εκεί τα σκουπίδια τους. Σημειώνουμε βέβαια ότι σε πολλά ποτάμια της χώρας οι παράνομες χωματερές επιβαρύνουν τη μόλυνση των ποταμών ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν ο μεγάλος όγκος νερού των φουσκωμένων ποταμιών παρασύρει τα σκουπίδια και τα αποθέτει χιλιόμετρα μακριά. Ποιος μπορεί να αποκλείσει την επιβάρυνση της σημερινής κατάστασης από τα σκουπίδια που βρίσκονται στις όχθες του ποταμού, δίπλα μάλιστα από την πομώνα και τη γέφυρα από τη στιγμή μάλιστα που παρατηρούμε σκουπίδια στα νερά του ποταμού;

Η μόλυνση των νερών του ποταμού και η υποβάθμιση της αισθητικής του εικόνας έχει αρνητικές συνέπειες στην οικονομία της περιοχής, στη δημόσια υγεία, αλλά και στην ισορροπία του οικοσυστήματος. Ο καθαρισμός του ποταμού από τα απορρίμματα που μεταφέρει πρέπει να γίνεται άμεσα και αποτελεσματικά προκειμένου να αποφεύγεται η ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη υδατογενών ασθενειών επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία.

Τα παραπάνω ελπίζω να μην αποτελούν ψιλά γράμματα για τη δημοτική αρχή του κ. Παπαλού, αν και τα έως τώρα δείγματά της είναι αποθαρρυντικά. Ρέματα έχουν μπαζωθεί, στα χωριά επικρατεί η εγκατάλειψη και η ρύπανσή των κοινόχρηστων χώρων που καθαρίζονται μόνο σποραδικά και ο Μέγδοβας μολύνεται επί ενάμιση χρόνο εξαιτίας της αδυναμίας της διοίκησης να επισκευάσει τον Βιολογικό Καθαρισμό. Η σημερινή διοίκηση ασφαλώς και δε θα διεκδικήσει ποτέ βραβείο περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Ακόμη κι έτσι όμως οφείλει να «εξαφανίσει» τα σκουπίδια από τις όχθες του ποταμού Καλέντζη προτού αναγκαστεί να εγκαινιάσει μια παράνομη χωματερή που θα αποτελέσει τη χαριστική βολή για τον Καλέντζη και το οικοσύστημα της περιοχής.